A.GİRİŞ

İçişleri Bakanı Ali YERLİKAYA, 1 Eylül Cuma günü X isimli resmi sosyal medya hesabından Emniyet Genel Müdürlüğü İstihbarat Daire Başkanlığının yaptığı istihbarat çalışması sonucu; Van Jandarma Asayiş Kolordu Komutanlığı ve Van Emniyet Müdürlüğünün sevk ve idaresinde, J-SİHA ve PİHA destekli, JÖH, PÖH ve Jandarma Komando Timlerinin katılımıyla Van’ın Özalp ilçesine bağlı Çamurlu Mahallesinde operasyon düzenlendiği ve iki PKK linin öldürüldüğü bilgisini operasyon görüntüleri ile birlikte duyurmuştur. Aynı gün bazı haber kaynakları Van’ın Özalp ilçesine bağlı Çamurlu Mahallesinde bir eve düzenlenen operasyon ile evde bulunan iki kişinin öldürüldüğünü, evin ise iş makinası ile yıkıldığını, operasyonun hemen ardından üç yurttaşın gözaltına alındığı şeklinde haber yapmışlardır. Oluşturulan gözlem heyeti mahallede incelemeler yaparak hak ihlallerini gözlemlemek için bir heyet oluşturulmuştur.

B.HEYETİN OLUŞUMU VE GÖZLEM SÜRECİ

2 Eylül 2023 tarihinde Van Barosu İnsan Hakları Merkezi, Özgürlük İçin Hukukçular Derneği Van Şubesi ve İnsan Hakları Derneği Van Şubesi üyelerinden oluşan heyet Van’ın Özalp ilçesine bağlı Çamurlu Mahallesine giderek raporlama için veri toplama, araştırma, gözlem ve görüşmelerde bulunmuş, çalışmalarını mevcut şartlar ve imkânlar dâhilinde tamamlamıştır.

Foto 1. Gözlem Heyeti

C. ÇAMURLU KÖYÜ VE OPERASYON YAPILAN EVE DAİR BİLGİLER

Foto 2.3. Konum Bilgisi

Olay Van İli, Özalp İlçesi, Çamurlu Mahallesi içerisinde bulunan bir evde yaşanmıştır. Evin görece diğer köy evlerinden yaklaşık 200-300 m uzak olduğu tespit edilmiştir.

D.YAPILAN GÖRÜŞMELER ve AKTARIMLAR

Van’ın Özalp ilçesine bağlı Çamurlu Mahallesinde olay yerinde genel gözlemler yapılırken aynı zamanda operasyon yapılan bölgenin hemen yanında yerleşik olan ve yapılan operasyon sonrası gözaltına alınan aile ile görüşülmüştür. Ailenin operasyon sürecine dair tanıklıkları, operasyon boyunca kendi yaşadıkları mağduriyetler ve şahit oldukları olaylara dair gözlem ve kanaatleri dinlenmiştir.

Ö. K. nin Aktarımları;

“Saat 15.00 sularında evlerinin olduğu bölgeyi de kapsar şekilde çevrede hatırladığı kadarıyla 6 kadar helikopterin olduğunu gördüğü, Bulunduğu evin kapısında hareketlilik hissedip baktıklarında askerlerin evlerinin yakınında bulunan tepelerde ve evin yakınında mevzilendiklerini gördükleri, Hemen ardından operasyon bölgesine birçok askeri aracın intikal ettiği ve bu araçların içinden askerlerin yıkacakları 2 katlı eve hitaben anons yaptıklarını duydukları, anons yaptıkları ev kardeşinin evi olduğu ve yıllar önce terkedilmiş olup halen dahi içerisinde kimsenin kalmadığı, Askerlerin 2 katlı bu evin içerisinde olduklarını iddia ettikleri kimselere anons yaparak etraflarının sarıldığını anons ettiği, ardından etrafta silah sesleri ve bombalama sesleri geldiği, gelen seslerden evin duvarlarının yıkıldığını anladıklarını, Bu seslerin yaklaşık iki saat sürdüğünü, Silah sesleri bittiğinde havanın karardığını, Havanın kararmasıyla silahların sustuğu, yarım saat geçince tekrar ateş açmaya devam ettikleri, ardından dumanların yükseldiğini ve evin eklentisi olan tek katlı yerin yandığını gördüğünü

Eve ve eklentisine saldırı bitince operasyondaki askerlerin, kendilerinin yaşadıkları ve operasyon yaptıkları yerin hemen yanında bulunan evlerine yöneldikleri, Evde bulunanlar olarak kendilerine de ateş edileceğini düşündükleri ve o yüzden ev içerinde çömelip korundukları, evi saran askerlerin herhangi bir arama kararı göstermeden evdeki herkesi dışarı çıkararak evi didik didik aradıkları, operasyonda görevli askerlere ateş ettikleri ve saldırdıkları ev ve eklentisinde hayvanların olabileceği ve onların zarar görebileceğini ilettikleri fakat askerlerin “Bu senin görevin değil, yanarsa yansın” şeklinde terslediği, aynı şekilde köy muhtarına da aynı uyarıyı yapsa da kimseyi ikna edemediği, bulundukları evi arayan askerlerden biri “Eğer isteseydim seni öldürürdüm” şeklinde bağırdığı ve orada olan ve rütbesinin albay olduğunu tahmin ettiği askerin kendisini “Bu operasyon da bir askerin burnu kanasaydı seni bitirirdim” şeklinde tehdit ettiği, evden çıkarıldıkları esnada askerler tarafından tartaklandıkları ve sürekli ‘burayı da bombalayacağız çocukları boşaltın, bir lafıma bakar yukarıdaki helikopter bir lafımla bomba atarlar’ şeklinde tehdit ettiği, evi arayan askerlerden birinin evden keleş çıkardıklarını iddia ettiği ama kendisinin evde böyle bir silahın olmadığından emin olduğu için orada bulunan komutana evin içinde nerede bulduklarını kendisine göstermesini istediği fakat askerlerin göstermediği, bulundukları evde sadece kurusıkı ve av tüfeği olduğundan bu iddiayı kabul etmediği, ev aramasının ardından askerlerin onu ve oğlu S.K. yi de alarak karakola götürdüğü, askerlerin avukatsız olarak yaptıkları harici görüşmelerde “Burada PKK varmış siz yardım ettiniz mi?” şeklinde sorular sorduğu, hem karakolda hem evlerinin aranması sırasında askerlerin bir kısım fotoğraf göstererek tanıyıp tanımadıklarını sordukları ve “Siz burada PKK’ lilere yemek veriyormuşsunuz” şeklinde iddialarda bulundukları, tüm bu iddiaları ısrarla ret edince kolluğun“ Sen bugün iyice düşün taşın yarın da gel öyle ifade ver” diyerek evlerine gönderdikleri, ertesi gün gittiklerinde aynı şekilde bir kısım fotoğrafların gösterildiği ve tanıyıp tanımadıklarının sorulduğu, tanımadığını ifade edince de nasıl tanımıyorsun şeklinde tepki gösterildiği, alınan ifadesinin ardından savcılığa sevk edilerek serbest bırakıldığı ve ardından evine geri döndüğü” şeklinde aktarımlarda bulunmuştur.

S.K. nin Aktarımları;

“Olayın oluş şeklinin kayınpederi olan Ö.K nin aktardığı gibi olduğu, ayrıca aktarabileceği gözleminin evlerinde arama yapılırken askerlerin ısrarla “Burada PKK varmış” şeklinde hepsinin üzerlerine gittiği, evi aramaya gelen askerlerin evde bulunan koltuktan çiçeklere kadar tüm evi dağıtıp etrafa zarar verdikleri, “Siz de onların suç ortağısınız, sizi de cezaevinde süründüreceğiz” şeklinde tehditlerde bulunulduğu, askerlerin evdeki Kur’an’ı Kerim’i getirerek “Doğruyu söylediğinize dair Kur’an a el basın” şeklinde kendilerini zorladığını ve askerlerin kendisine “Sen orada bulunanlara yemek yapıp götürüyormuşsun, bizde bunun görüntüleri var ama sizi cezaevine gönderirken göstereceğiz, kendine saklanacak delik bul” şeklinde iddialar ve tehditler de bulunduğu” şeklinde aktarımlarda bulunmuştur.

Arama ardından 1 bilgisayar, 2 tablet, ikisi çalışan üçü bozuk halde olmak üzere 5 telefona, 1 flash belleğe el konulduğunu aktarmıştır.

E. İÇİŞLERİ BAKANI ALİ YERLİKAYA’NIN AÇIKLAMASI

İçişleri bakanı Ali YERLİKAYA X isimli sosyal medya platformunda bulunan hesabından 01.09.2023 tarihinde:

“ 2 TERÖRİST DAHA ETKİSİZ HALE GETİRİLDİ ŞEHİTLERİMİZİN KANI YERDE KALMIYOR #Van #Özalp kırsalında Emniyet Genel Müdürlüğü İstihbarat Daire Başkanlığımızın yaptığı istihbarat çalışması sonucu; Van Jandarma Asayiş Kolordu Komutanlığımız ve Van Emniyet Müdürlüğümüz sevk ve idaresinde, J-SİHA ve PİHA destekli, JÖH, PÖH ve Jandarma Komando Timlerinin katılımıyla Şehit Ütğm. Harun PARLAK operasyonu düzenlendi. Operasyon sonucunda 2 TERÖRİST SİLAHLARIYLA BİRLİKTE ETKİSİZ HALE GETİRİLDİ Operasyonu düzenleyen kahramanlarımızı tebrik ediyorum. Gözlerinden öpüyorum. MİLLETİMİZİN DUALARI SİZLERLE SON TERÖRİST ETKİSİZ HALE GETİRİLİNCEYE KADAR MÜCADELEMİZ DEVAM EDECEK #TürkiyeninHuzuru ”

Şeklinde yaptığı bir paylaşıma operasyona dair bir video ekleyerek operasyonu duyurmuştur.(https://x.com/aliyerlikaya/status/1697488250636476825?s=48&t=GktuEyAscIkPh8AhGgKz_w ) Paylaşılan videoda herhangi bir çatışma izinin gösterilmediği, evin etrafının askerlerce kolaylıkla sarıldığı açıkça anlaşılmaktadır.